เรื่องเด่น "จิตนี้มันต้องอาศัยสติ จึงจะสงบ" (หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ)

'
"จิตนี้มันต้องอาศัยสติ จึงจะสงบ"

" .. ต่อนี้ไปพึงพากันตั้งใจให้ดี สำรวมใจของตนให้แน่วแน่ อย่าส่งใจไปทางอื่น "เพราะการส่งใจไปนอก มันทำให้ใจฟุ้งซ่านสงบลงไม่ได้" ต้องทวนกระแส่จิตเข้ามาภายใน คือว่า ทวนความคิดความนึกนั่นเข้ามาภายใน "ไม่ส่งจิตคิดออกไป อันนี้เป็นบทบาทเบื้องตนแห่งการภาวนา ถ้าว่าใครทวนกระแส่เข้ามาภายในนี้ไม่ได้แล้ว ก็ภาวนาไม่เป็น จิตสงบลงไม่ได้"

เพราะฉะนั้น "ต้องน้อมสติระลึกเข้าไปตามลมหายใจเข้าออก จิตนั้จึงจะหยุดคิดลงได้" ไม่เช่นนั้นหยุดไม่ได้ "เพราะว่าจิตนี้มันต้องอาศัยสติเป็นเครื่องประคับประคอง มันจึงหยุดนิ่งอยู่ได้" ถ้าไม่มีสติกำกับแล้วมีแต่มันคิดเรื่อยเปื่อยไปในเรื่องต่าง ๆ ภายนอก

ดังนั้นพึงพากันเข้าใจ "ที่ท่านสอนให้ฟึกภาวนาสมาธิ ก็เพราะเหตุผลดังกล่าวมาเนี่ย" ครั้นเมื่อใจมันไม่ตั้งมั่นอยู่ภายในแล้ว "มันก็ไปเทียวเกาะเทียวข้องอยู่กับเรื่องราวของโลกภายนอกโน่น อะไรต่ออะไรมันยึดถือสิ่งใดไว้ มันก็ไปวิตกวิจารณ์อยู่ในส่งนั้น" ก่อให้เกิดความเสียใจบ้าง ดีใจบ้าง ก่อให้เกิดความหลงความเมาไป โดยไม่มีประโยชน์อะไร

หมายความว่า "ความคิดไปนั้น มันไม่มีประโยชน์อะไร เพราะมันไม่ใช่ความคิดที่กลั่นกรองด้วยปัญญา มันคิดไปตามสัญญา เจตสิกต่างหาก" ให้พึงเข้าใจกันดังนั้น .. "

พระสุธรรมคณาจารย์ (หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ)
แสุดงเมื่อวันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๓๒